СЕЛЕУ

 

 

Қазақтар бетегені – селеу дейді. Бұл дәнді дақылдар тұқымдасына жататын көп жылдық шөптесін өсімдік, құнды мал азықтық дақыл. Оның айрықша ерекшелігі – биіктігі 30-дан 70 см-ге дейін. Селеудің гүлдену кезеңі мамыр-маусым-шілде айлары, бұл кезде дала теңізге ұқсайды, самалдың соғуынан ақшыл түстен күміс жасылға дейін әдемі толқындар пайда болады.
 

 

Бозселеудің танымал атауы оның түсіне жиі байланысты екенін көрсетеді – ақ, ашық, сұр. Түркі/қазақ мәдениетіндегі ақ/ашық/сұр/күміс түс семантикасы белгілі ақиқат, бұл түс тазалықтың, мінсіздіктің, тектіліктің нышаны. Барлық дерлік дала мәдениеттері селеуді дала иесі, жасыл «көшпенді» деп түсінуге бейім. Фольклорда селеу көбінесе кең дала пейзажының типтік бейнесі болып табылады, ол бейбітшілік пен тыныштықтың ерекше күйін білдіреді. Селеудің көктегі түпнегізі оның ақ/сұр түсімен байланысты. Ал жердегі түпнегізі – жел, яғни еркін дала желі. Кейбір халықтарда, мәселен, қалмақтарда селеу ғұрыптардың, атап айтқанда, өмірді ұзарту ғұрпының қатысушысы болып табылады. Қатаң белгіленген уақытта жағылатын шырақтар селеуден  жасалған. Селеу буряттардың да кейбір ғұрыптарында кездеседі, ал славяндар оны «жесір шөп» деп атайды.

.